Khi một lần đến Tây Nguyên du lịch, nhất định bạn phải thưởng thức cho bằng được món cơm lam Tây Nguyên nơi đây, đây chính là một món ăn truyền thống mang đậm chất núi rừng, dân dã của người dân tộc Jrai, Bahnar. Cơm lam được biết đến như một loại lương thực rất quan trọng để thiết đãi bạn bè, hoặc tiện lợi mang theo khi đi lên rẫy. Không chỉ thế, món ăn này còn xuất hiện ở trong những dịp lễ lớn trọng đại của cả cộng đồng người dân nơi đây. Món cơm Lam Tây Nguyên đại diện nền văn hóa ẩm thực núi rừng, chúng hội tụ đầy đủ vị ngọt của dòng suối mát ở đầu rừng, hương vị rừng tre nứa xanh ngút đầu non, và tấm lòng của những con người nơi đây.
Cách chế biến món cơm lam ngay tại nhà nhưng đậm chất núi rừng
Cơm Lam được xem như một lương thực quan trọng trong thiết đãi bạn bè hay tiện lợi khi đi lên rẫy. Không chỉ vậy, trong những dịp lễ trọng đại của cộng đồng món cơm Lam cũng không thể thiếu. Cơm Lam Tây Nguyên đại diện món ăn của núi rừng. Nó hội tụ vị ngọt của dòng suối mát trong đầu rừng và hương vị của rừng tre nứa xanh ngút đầu non. Món cơm tưởng chừng rất đơn giản trong nguyên liệu và cách làm nhưng ngược lại, lại là cả một nghệ thuật. Một ý tưởng của người vùng cao về sự hòa quyện giữa nước, lửa và những ống tre non. Cách làm cơm lam rất dễ nhưng cũng đòi hỏi sự khéo léo của người thực hiện.
Hôm nay, mời các bạn cùng dorgnon “xuống bếp” để thực hiện món cơm lam trứ danh này nhé. Để làm nên một món cơm lam ngon hoàn hảo thì cái quan trọng nhất chính là gạo. Gạo được chọn phải là loại nếp nhung hay nếp cái hoa vàng, hạt gạo phải tròn, mẩy, màu trắng sữa, không bị vỡ. Gạo có mùi thơm lừng, nếu thử một vài hạt có vị ngọt nhẹ. Không có vị gì lạ thì nghĩa là gạo ngon. Món cơm Lam này được nấu theo phương thức rất đặc biệt. Đó là đựng trong những ống tre hoặc nứa và nướng trực tiếp trên than hồng.
Nguyên liệu cần chuẩn bị cho món cơm lam
1kg gạo nếp cái hoa vàng, hạt tròn mẩy, màu trắng sữa
7 – 8 ống tre hoặc nứa.
3 – 4 tàu lá chuối.
2 củ gừng tươi, nước dừa tươi.
Rơm, than củi.
Sơ chế nguyên liệu
Quan trọng nhất bạn phải chọn được cây nứa ngô còn non, xanh tươi. Sau đó chặt lấy gióng lưng chừng nứa rồi phạt đi đầu mặt. Tiếp theo bạn dùng lá nút lại và chất củi xung quanh đốt cho sôi.
Còn gạo nếp làm cơm Lam thì bạn phải chọn loại nếp trắng, dẻo,thơm ngon. Bạn mang gạo nếp ra rửa sạch, ngâm trong nước khoảng 5 – 7 tiếng. Sau đó, vớt ra rổ để ráo. Việc làm này có thể giúp cơm của bạn nở mềm sau khi nấu, dẻo ngọt và có mùi thơm ngon đặc trưng riêng. Lá chuối thì đem ra rửa sạch và lau khô, cẩn thận tránh rách. Sau đó, cắt ra thành từng miếng vuông nhỏ, xếp ngay ngắn trên khay đựng.
Cuối cùng, gừng được gọt sạch vỏ và rửa sạch, giã nhuyễn. Trong quá trình thực hiện cẩn thận không để nước gừng bắn vào mắt gây cay xót. Để có món cơm thêm đậm đà gia vị thì bạn hãy trộn đều gạo với gừng đã giã nhuyễn, rắc thêm ít muối, sau đó đảo đều.
Tiếp theo bạn lấy lá chuối cuộn tròn lại để bịt kín một đầu ống tre/nứa đảm bảo nước không thoát ra khi nấu cơm lam. Còn đầu còn lại thì đổ gạo vào. Chú ý: Khi đổ gạo nếp vào ống tre/nứa thì phải đổ cách miệng ống một khoảng. Điều này, giúp cơm chín đều và nở ra vừa khít với ống, không bị bung lá.
Nướng cơm lam
Những chiếc ống sau khi đã cho đủ gạo và nước, mang ra nướng. Ống cơm Lam nướng cần xoay liên tục để phần cơm bên trong chín đều. Những tiếng hạt lửa nhỏ nổ, tiếng nước reo li ti trong ống tre/nứa làm cho bạn cảm giác rất ấm áp. Khi những hạt gạo dẻo bắt đầu rịt lấy nhau, nước từ các thành ống ngấm dần vào từng hạt gạo. Hơi nước được bốc lên từ miệng ống, hương thơm ngào ngạt. Thời gian nấu nướng món ăn cơm Lam này có thể kéo dài 1h.
Thành phẩm món cơm lam đặc trưng ẩm thực núi rừng
Cuối cùng bạn dùng dao tước bỏ lớp ngoài và có thể thưởng thức rồi. Cơm Lam Tây Nguyên thể hiện ý nghĩa tính cộng đồng rất sâu sắc. Thể hiện tình anh em gắn kết chặt chẽ với nhau. Từ đó, món cơm Lam này đã trở thành một món ăn đặc sản và không thể thiếu trong các dịp lễ trọng đại.
Một số vấn đề cần chú ý khi làm món cơm lam
Cách làm cơm làm chuẩn hay không đó chỉ là một phần. Muốn có cơm Lam ngon thì bạn cần phải:
Chọn được loại nếp ngon. Hạt nếp dẻo, tròn mẩy, trắng sữa tươi, có mùi thơm, ngọt.
Chọn được ống tre/nứa đúng loại: tươi xanh, đường kính nhỏ vừa bằng khúc mía, dài khoảng 30 phân. Điều này nó sẽ tạo hương vị đặc trưng của cơm lam.
Để món cơm Lam thêm nhiều màu sắc khác nhau, lạ miệng bạn cũng có thể trộn thêm khoai hay sắn. Lúc này, món ăn của bạn sẽ có vị bùi và thơm.
Ngoài việc nướng cơm lam trên bếp củi hay than. Bạn cũng có thể tận dụng đống lửa để làm chín cơm.
Lưu ý khi mua nguyên liệu làm cơm lam
Chỉ nên sử dụng gạo nếp để nấu món cơm lam thì món cơm mới ngon, chuẩn vị, giữ được độ thơm, dẻo ngọt đặc trưng. có hạt to, mẩy, trắng đục và có mùi thơm gạo tự nhiên, không mua những loại có mùi thơm quá gắt hoặc mùi lạ bất thường.
Muốn chọn mua gạo nếp ngon để nấu cơm lam chuẩn vị cần chọn loại gạo nương mới gặt,
Có thể dùng miệng nếm thử hạt gạo, nếu cắn vào hạt gạo thấy có vị ngọt nhẹ, không có mùi vị lạ thì đó là loại gạo nếp ngon.
Không mua những hạt gạo nếp bị gãy, có nhiều hạt màu vàng, bị đổ lông và có mùn, hoặc loại gạo bạc bụng.
Bạn có thể sử dụng ống nứa, ống tre hay ống giang đều được, số lượng ống tùy vào kích cỡ ống to hay nhỏ để có thể cho hết số lượng gạo nếp chuẩn bị.
Ống tre/nứa sử dụng nên là loại không quá non hay quá già, loại phù hợp nhất là tre/nứa từ tháng 10 đến tháng 1 và đảm bảo còn tươi, xanh, không héo úa, sâu mọt.
Có thể sử dụng lá chuối hoặc lá dong đều được nhé!
